Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2010

Ηλιακή φλόγα

Η ηλιακή φλόγα είναι ένα φαινόμενο όπου ο Ήλιος αποδεσμεύει ξαφνικά ένα μεγάλο ποσό ηλιακής ακτινοβολίας, πολύ περισσότερο από κανονικό. Πιθανολογείται ότι τέτοιες απελευθερώσεις ακτινοβολίας θα μπορούσαν να προκαλέσουν κατάρρευση των επικοινωνιών σε ολόκληρό τον πλανήτη. Μερικά γνωστά συμβάντα περιλαμβάνουν:

Συμβάν πρόσκρουσης

Το συμβάν πρόσκρουσης είναι μια φυσική καταστροφή στην οποία ένα εξωγήινο κομμάτι βράχου, ένας αστεροειδής, μετεωρίτης ή άλλο διαστημικό υλικό συγκρούεται με τη Γη. Οι ακριβείς συνέπειες μίας άμεσης πρόσκρουσης με τη Γη ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος του συγκρουόμενου αντικειμένου, από την αλλαγή του κλίματος έως την ολοκληρωτική καταστροφή του πολιτισμού ή και του πλανήτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Συμβάν της Τουνγκούσκα.

Δασική Πυρκαγιά

Η πυρκαγιά είναι μία κατάσταση όπου ανεξέλεγκτη φωτιά καίει δασικές, αγροτικές, καλλιεργήσιμες ή ακαλλιέργητες περιοχές. Οι συνηθέστερες αιτίες των πυρκαγιών περιλαμβάνουν τις αστραπές και την ξηρασία, όμως οι πυρκαγιές μπορούν να αρχίσουν από την ανθρώπινη αμέλεια ή από εμπρησμό. Οι πυρκαγιές μπορούν επίσης να προκαλέσουν εκτινάξεις εύφλεκτων ή φλεγόμενων υλικών τα οποία μπορούν να δημιουργήσουν νέες εστίες πυρκαγιάς σε μεγάλη απόσταση από την αρχική εστία.

Σίφωνας

Ο σίφωνας είναι ένα φυσικό φαινόμενο το οποίο προκαλείται από τις καταιγίδες. Οι σίφωνες είναι βίαιες, περιστρεφόμενες στήλες αέρα, που μπορούν να φυσήξουν με ταχύτητες από 40 μίλια/65 χιλιόμετρα την ώρα μέχρι περισσότερο από 300 μίλια/480 χιλιόμετρα την ώρα. Μπορούν να σχηματιστούν ανά ένας τη φορά ή σε μεγάλα ξεσπάσματα κατά μήκος μιας προκαθορισμένης γραμμής ή μέσα σε μία μεγάλη έκταση ανάπτυξης μιας καταιγίδας και τότε αναφέρονται ως οικογένεια σιφώνων (tornado family).
Ο πιο θανατηφόρος σίφωνας στην παγκόσμια ιστορία, ήταν ένας τεράστιος με πλάτος 1 μίλι (1,6 χλμ.) και μήκος διαδρομής 50 μίλια (80 χλμ.) που χτύπησε τις πόλεις Daulatpur και Saturia στο Μπαγκλαντές, στις 26 Απριλίου 1989. Υπάρχει μία μεγάλη αβεβαιότητα ως προς τον αριθμό των θυμάτων, αλλά οι πιο τυπικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για 1.300 νεκρούς, 12.000 τραυματίες και 80.000 άστεγους. H κατάταξή του σε επίπεδο έντασης είναι επισήμως αδύνατη, λόγω της έλλειψης στοιχείων και της κάκιστης ποιότητας κατασκευής των κτιρίων σε αυτή τη χώρα.
Χαρακτηριστικός ήταν επίσης ο Σίφωνας των Τριών Πολιτειών (Tri-State Tornado) του 1925, με τουλάχιστον 695 θύματα, που ήταν ο πιο θανατηφόρος σίφωνας στην ιστορία των ΗΠΑ. Η διαδρομή που κατάφερε να διανύσει ήταν ≥ 219 μίλια (≥ 352 χιλιόμετρα) και ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ στον κόσμο. Επίσης κατέχει και το ρεκόρ της ταχύτερης μετακίνησης κατά μήκος της διαδρομής του σίφωνα, με μέση ταχύτητα 62 μίλια / 100 χιλιόμετρα την ώρα (ορισμένες στιγμές έως και 73 μίλια / 117 χιλιόμετρα την ώρα).

Τυφώνας - Τροπικός Κυκλώνας

Ο τυφώνας και ο τροπικός κυκλώνας (αγγλικά: Hurricane, tropical cyclone, typhoon) είναι διαφορετικά ονόματα που όμως αναφέρονται στο ίδιο φαινόμενο, ένα σύστημα θύελλας με μία κλειστή περιστροφική (κυκλωνική) κυκλοφορία γύρω από ένα ήρεμο κέντρο χαμηλής βαρομετρικής πίεσης, γνωστό ως μάτι του τυφώνα (eye of the hurricane).
Τα συστήματα αυτά σχηματίζονται πάνω από τους ωκεανούς και προκαλείται από έντονη εξάτμιση νερού που τροφοδοτεί καταγίδα πάνω από τον ωκεανό. Εξαιτίας του φαινομένου Κοριόλις η καταγίδα αρχίζει να περιστρέφεται όλο και εντονότερα και μετατρέπεται σε τυφώνα μόλις η ταχύτητα των ανέμων ξεπεράσει τα 74 μίλια/118 χιλιόμετρα την ώρα. Η ονομασία Hurricane χρησιμοποιείται για τα φαινόμενα που εμφανίζονται στον Ατλαντικό και ανατολικό Ειρηνικό ωκεανό, η ονομασία τροπικός κυκλώνας (tropical cyclone) για τα φαινόμενα που εμφανίζονται στον Ινδικό ωκεανό ενώ η ονομασία τυφώνας (typhoon) για τα φαινόμενα που εμφανίζονται στον δυτικό Ειρηνικό ωκεανό.
  • Ο τυφώνας με τους περισσότερους θανάτους όλων των εποχών ήταν ο Κυκλώνας Μπόλα που έπληξε το πρώην ανατολικό Πακιστάν (σημερινό Μπαγκλαντές) στις 12 Νοεμβρίου 1970, με απολογισμό πιθανώς έως και 500.000 νεκρούς.

Κύμα καύσωνα

Το κύμα καύσωνα είναι μια καταστροφή που χαρακτηρίζεται από υψηλή θερμοκρασία που θεωρείται ακραία και ασυνήθιστη στην περιοχή στην οποία εμφανίζεται. Τα κύματα καύσωνα απαιτούν τους συγκεκριμένο συνδυασμό καιρικών φαινομένων για να πραγματοποιηθούν όπως καθοδικούς ανέμους και αντιστροφές της θερμοκρασίας. Το χειρότερο κύμα καύσωνα στην πρόσφατη ιστορία ήταν το Ευρωπαϊκό Κύμα Καύσωνα του 2003. Υπάρχει όμως και η προοπτική για πιο μακροπρόθεσμα γεγονότα που οφείλονται στην παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, από την ανθρώπινη δραστηριότητα που προκαλεί της αύξηση της θερμοκρασία στον πλανήτη και την αλλαγή του κλίματος.

Χαλαζόπτωση

Η χαλαζόπτωση είναι μια φυσική καταστροφή όπου, κατά τη διάρκεια μίας καταιγίδας, παράγονται πολυάριθμοι χαλαζόκοκκοι οι οποίο προκαλούν καταστροφές στην περιοχή που πέφτουν. Η χαλαζόπτωση μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστρεπτική για την γεωργία, καταστρέφοντας καλλιέργειες και εξοπλισμό. Μια ιδιαίτερα καταστροφική χαλαζόπτωση έπληξε το Μόναχο της Γερμανίας στις 12 Ιουλίου 1984 προκαλώντας μεγάλες καταστροφές.

Ξηρασία

Η ξηρασία είναι μία ανώμαλα άνυδρη περίοδος όταν δεν υπάρχει αρκετό νερό για να υποστηρίξει τις γεωργικές, αστικές ή περιβαλλοντικές ανάγκες. Οι εκτεταμένες ξηρασίες μπορούν να οδηγήσουν σε θανάτους από λιμό ή ασθένειες, ενώ αποτελούν μία από τις βασικές αιτίες των πυρκαγιών. Ανάμεσα στις πλέον γνωστές ιστορικές περιόδους ξηρασίας που έπληξαν τον πλανήτη, είναι οι εξής:
  • Η ξηρασία του 1900 στην Ινδία,
  • Η ξηρασία του 19211922 στη Σοβιετική Ένωση,
  • Η ξηρασία του 19281930 που έπληξε την Νοτιοδυτική Κίνα στοιχίζοντας πάνω από 3 εκατομμύρια ζωές,
  • Η ξηρασία του 1936 και του 1941 στην επαρχεία Σιτσουάν της Κίνας που είχαν αποτέλεσμα το θάνατο 5 και 2,5 εκατομμυρίων ανθρώπων αντίστοιχα.

Εποχή των Παγετώνων

Η Εποχή των Παγετώνων είναι μία γεωλογική περίοδος, όμως θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί ως μία παγκόσμια ολοσχερής φυσική καταστροφή καθώς σε μία παγετωνική περίοδο το κλίμα όλου τον κόσμου αλλάζει και περιοχές που θεωρούνταν κατοικήσιμες γίνονται ακατοίκητες λόγω του ψύχους.

Παγοθύελλα

Η Παγοθύελλα είναι ένα ιδιαίτερο καιρικό φαινόμενο και συγκεκριμένα ένα είδος χειμερινής καταιγίδας, κατά την οποία πέφτει υπέρψυχρη αλλά απάγωτη βροχή λόγω των ατμοσφαιρικών συνθηκών, η οποία μόλις καταλήξει στο έδοφος γίνεται ακαριαία πάγος. Ως αποτέλεσμα, δημιουργείται ένα τεράστιο παγοκάλυμμα, που μπορεί να παραλύσει ολόκληρες περιοχές.

Χιονοθύελλα

Η χιονοθύελλα είναι μία έντονη χειμερινή καταιγίδα που χαρακτηρίζεται από χαμηλές θερμοκρασίες, ισχυρούς ανέμους και έντονη χιονόπτωση.
Χαρακτηριστικές χιονοθύελλες που έχουν πλήξει τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι:

τσουνάμι


Το τσουνάμι είναι θαλάσσιο φαινόμενο κατά το οποίο μετατοπίζονται μεγάλες μάζες νερού σε μία θάλασσα ή μία λίμνη, ως αποτέλεσμα ενός σεισμού, μιας κατολίσθησης ή ηφαιστειακής έκρηξης. Η μετατόπιση των όγκων του νερού έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία κυμάτων που, αν φτάσουν σε ακτές, έχουν εξαιρετικά καταστρεπτικά αποτελέσματα.




Το πιο καταστρεπτικό τσουνάμι της σύγχρονης ιστορίας εκδηλώθηκε μετά τον σεισμό της 26ης Δεκεμβρίου 2004 στην Ινδονησία, ενώ το υψηλότερο Μεγα-τσουνάμι που καταγράφηκε ποτέ υπολογίστηκε να έχει ύψος 524 μέτρα και έπληξε στις 10 Ιουλίου 1958 τον Κόλπο Λιτούια στην Αλάσκα.

Κυματανάπαλση

Η Κυματανάπαλση (αγγλικά: seiche) είναι ένα όρθιο κύμα (ή υδάτινο τείχος) σε ένα εσωκλειόμενο ή μερικώς εσωκλειόμενο υδάτινο σώμα. Στάσιμα κύματα έχουν παρατηρηθεί τόσο σε λίμνες και δεξαμενές όσο σε κόλπους και θάλασσες. Η βασική προϋπόθεση για το σχηματισμό ενός στάσιμου κύματος είναι το υδάτινο σώμα να είναι τουλάχιστον μερικώς οριοθετημένο, επιτρέποντας στα φυσικά φαινόμενα να διαμορφώσουν ένα όρθιο κύμα. Επαναλαμβανόμενο αυτό το φαινόμενο δημιουργεί ακόμη και στάσιμα κύματα με ένα ή δύο δεσμούς, όπου δεν υπόκεινται σε κατακόρυφη κίνηση.
Η κυματανάπαλση γενικά δημιουργεί αρκετά προβλήματα στην ναυσιπλοΐα ως γενεσιουργός αιτία αναστροφικών θαλασσίων ρευμάτων ειδικότερα κατά την είσοδο ή έξοδο από τους λιμένες και κλειστούς κόλπους όπου και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή λόγω του περιορισμένου χώρου. Αλλά και επίσης και στα αγκυροβόλια μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και ανάσπαση των αγκυρών των αγκυροβολημένων πλοίων από το βυθό με κίνδυνο να σέρνονται οι άγκυρες και ν΄ ακολουθήσει προσάραξη. Επίσης και στα πλοία που βρίσκονται ελλιμενισμένα δημιουργούνται προβλήματα στα μέσα πρόσδεσης (σχοινιά) που καταπονούνται με επαναλαμβανόμενες ανατάσεις.
Τέλος η κυματανάπαλση μπορεί να καταστεί πολύ επικίνδυνη και να προκαλέσει ακόμα και πνιγμούς σε ανύποπτους ανθρώπους που στέκονται στις άκρες προβλητών ή σε αποβάθρες ή κυρίως σε χαμηλές βραχώδεις ακτές. Στη θέαση αυτού του φαινομένου θα πρέπει αμέσως να απομακρυνθούν από τη παραλία τουλάχιστον τα μικρά παιδιά, που θα πρέπει πάντα να επιτηρούνται.

Παλιρροιακή δίνη

Παλιρροιακή δίνη ονομάζεται η δίνη που δημιουργείται από τη συνάντηση δύο παλιρροιακών ρευμάτων συνήθως σε αμφίγειο π.χ. μεταξύ νήσων διαφορετικού μεγέθους και σχετικά μικρής μεταξύ τους απόστασης, ή μεταξύ νήσου και της, σε μικρή απόσταση, έναντι ηπειρωτικής ακτής. Οι παλιρροιακές δίνες λέγονται κοινώς και ρουφήχτρες.
Η μεγαλύτερη γνωστή ρουφήχτρα είναι η Μοσκστράουμεν (Moskstraumen - γνωστή στο κοινό ως το "Μάελστρομ") στα ανοιχτά των νήσων Λοφούτεν της Νορβηγίας, με ταχύτητα 40 χιλιόμετρα / ώρα, ενώ όλες οι άλλες φθάνουν σε ταχύτητες 20 έως 25 χιλιομέτρων / ώρα. Οι ισχυρές δίνες έχουν σκοτώσει αρκετούς απρόσεκτους ναυτικούς, όμως η δύναμή τους τείνει να μεγαλοποιείται από την φαντασία.

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Λιμναία έκρηξη

Ο όρος λιμναία έκρηξη αναφέρεται σε έναν σπάνιο τύπο φυσικής καταστροφής, στην οποία τεράστιες ποσότητες διοξείδιο του Άνθρακα απελευθερώνονται ξαφνικά σε λιμναία νερά. Η καταστροφή προέρχεται όταν η λίμνη βρίσκεται σε κάποιο υψόμετρο, ενώ σε χαμηλότερες πεδιάδες βρίσκονται κατοικημένες περιοχές. Το διοξείδιο του άνθρακα που είναι αόρατο, άοσμο αλλά και βαρύτερο του υπόλοιπου αέρα ρέει αθόρυβα στα χαμηλότερα κατοικημένα μέρη απειλώντας με ασφυξία ανθρώπους και ζώα, ιδίως αν συμβεί νύχτα, την ώρα που όλοι κοιμούνται. Τέτοιες εκρήξεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν τσουνάμι στη λίμνη καθώς η αύξηση του διοξειδίου του Άνθρακα μετατοπίζει το νερό. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να συμβεί ακαριαία πλημμύρα αφάνταστης καταστροφικής δύναμης, μιας και οι μάζες των νερών της λίμνης σχηματίζουν χείμαρρο που σαρώνει τα πάντα (σπίτια, στάνες, δέντρα, γέφυρες) και δεν αφήνει τίποτα στο πέρασμά του. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι κατολισθήσεις, η ηφαιστειακή δραστηριότητα ή οι ηφαιστειακές εκρήξεις μπορούν να προκαλέσουν μια τέτοια έκρηξη.
Μέχρι σήμερα έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί μόνο δύο λιμναίες εκρήξεις. Το 1984 στο Καμερούν μία λιμναία έκρηξη στην Λίμνη Μονούν προκάλεσε τον θάνατο 37 κατοίκων, ενώ στις 21 Αυγούστου 1986 στην κοντινή λίμνη Νίος, μία μεγαλύτερη λιμναία έκρηξη σκότωσε 1.800 ανθρώπους από ασφυξία.

Έκχυση Παγετώνα

Όταν η επιφάνεια των παγετώνων λειώνει (από την ακτινοβολία του ήλιου ή την παγκόσμια θέρμανση) τα νερά που ρέουν στην επιφάνειά του σχηματίζουν ρωγμές και χάνονται στο εσωτερικό του παγετώνα μέχρι να βγουν κάπου στην επιφάνεια της γης ή να χαθούν στα έγκατα της γης. Συχνά όμως δεν βρίσκουν αδιέξοδο και σχηματίζουν τεράστιες λίμνες μέσα στο σώμα του παγετώνα ασκώντας πίεση στα τοιχώματά του. Αν τα τοιχώματα δεν αντέξουν αλλά εκτιναχτούν, τότε τα νερά απελευθερώνονται ακαριαία και εκχύνονται στις πεδιάδες με τρομακτική ορμή παρασέρνοντας τα πάντα στο πέρασμά τους. Αν παρασυρθούν άνθρωποι και ζώα, τότε ή θα σκοτωθούν αμέσως από την ορμή του χείμαρρου ή θα πάθουν άμεση ψύξη, αφού τα νερά έχουν θερμοκρασία γύρω στους μηδέν βαθμούς.

Πλημμύρα

Οι πλημμύρες προκαλούνται από τις παρατεταμένες βροχοπτώσεις μίας θύελλας ή μίας καταιγίδας, την γρήγορη τήξη των μεγάλων ποσοτήτων χιονιού, ποταμούς που φουσκωμένοι εξαιτίας μεγάλων βροχοπτώσεων στις πηγές τους ξεχειλίζουν και προκαλούν ζημιές στις παρακείμενες περιοχές, ή σπανιότερα από την κατάρρευση φραγμάτων και αναχωμάτων κατασκευασμένων από τον άνθρωπο.

Ηφαιστειακή έκρηξη

Η ηφαιστειακή έκρηξη αναφέρεται στο σημείο όπου ένα ηφαίστειο καθίσταται ενεργό και απελευθερώνει την ενέργειά του. Οι εκρήξεις λαμβάνουν διάφορες μορφές, από καθημερινές μικρές εκρήξεις, όπως αυτές που συμβαίνουν σε μέρη όπως το Ηφαίστειο Κιλαουέα στη Χαβάη, μέχρι εξαιρετικά σπάνιες υπερηφαιστειακές εκρήξεις (όπου το ηφαίστειο αποβάλλει τουλάχιστον 1000 κυβικά χιλιόμετρα υλικών), όπως συνέβη στην Λίμνη Τάουπο της Νέας Ζηλανδίας πριν 26.500 χρόνια, ή στην Καλδέρα Γέλοουστόουν των ΗΠΑ, η οποία έχει τις προϋποθέσεις να γίνει ένα υπερηφαίστειο στο προσεχές γεωλογικό μέλλον. Μερικές εκρήξεις δημιουργούν πυροκλαστικα ρεύματα, τα οποία είναι υψηλής θερμοκρασίας σύννεφα τέφρας τα οποία μπορούν να κινηθούν από τις πλαγιές του ηφαιστείου με πολύ μεγάλη ταχύτητα.

Καθίζηση

Η καθίζηση είναι μία τοπική υποχώρηση της επιφάνειας του εδάφους που προκαλείται συνήθως από την κατάρρευση κάποιας υπόγειας κοιλότητας, όπως ενός σπηλαίου. Σπάνια μεγάλες καθιζήσεις μπορούν να προκληθούν ξαφνικά και σε κατοικημένες περιοχές, προκαλώντας την κατάρρευση κτιρίων.οκ!

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

Κατολίσθηση - Λασπολίσθηση

Η κατολίσθηση είναι μία καταστροφή που προσομοιάζει με την χιονοστιβάδα, όμως αντί να συμβαίνει με ολίσθηση χιονιού, συμβαίνει περιλαμβάνοντας τα πραγματικά στοιχεία του εδάφους, συμπεριλαμβανομένων βράχων, δέντρων, χώματος και γενικότερα οποιουδήποτε συστατικού μπορεί να παρασυρθεί.
Η εκδήλωση κατολισθητικών φαινομένων αποτελεί απόρροια ελλιπούς ευστάθειας των πρανών έναντι στατικών και σεισμικών φορτίων. Ένα πρανές μπορεί να αστοχήσει υπό την επίδραση γεωλογικών, μορφολογικών, φυσικών ή ανθρωπογενών παραγόντων, όπως είναι οι σεισμοί, οι ηφαιστειακές εκρήξεις, ή η γενική αστάθεια του έδαφος.

Λαχαρ

Το Λαχάρ είναι ένας τύπος φυσικής καταστροφής σχετικός με μια ηφαιστειακή έκρηξη και περιλαμβάνει την ολίσθηση μίας μεγάλης ποσότητας υλικών, συμπεριλαμβανομένων λάσπης, βράχων, και τέφρας, από την πλευρά ενός ηφαιστείου με γρήγορο ρυθμό. Αυτές οι ροές μπορούν να καταστρέψουν ολόκληρες πόλεις σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και να προκαλέσουν χιλιάδες θανάτους. Το σιδηροδρομικό ατύχημα του Τανγκιουάι το 1953 στη Νέα Ζηλανδία οφείλεται σε ένα λαχαρ, όπως και ο θάνατος 23.000 ατόμων περίπου στο Αρμέρο της Κολομβίας κατά τη διάρκεια της έκρηξης του ηφαιστείου Νεβάδο ντελ Ρουίζ το 1985.

Σεισμός

Ο Σεισμός ορίζεται ως η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό όπως η Γη οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους.Συγκεκριμένα είναι φαινόμενο το οποίο εκδηλώνεται συνήθως χωρίς σαφή προειδοποίηση, δεν μπορεί να αποτραπεί και παρά τη μικρή χρονική διάρκεια του, μπορεί να προκαλέσει μεγάλες υλικές ζημιές στις ανθρώπινες υποδομές με επακόλουθα σοβαρούς τραυματισμούς και απώλειες ανθρώπινων ζωών.

Χιονοστιβάδα

Η χιονοστιβάδα είναι ένα φαινόμενο που περιλαμβάνει την ολίσθηση μιας μεγάλης μάζας χιονιού από την πλαγιά ενός βουνού, προκαλείται όταν μια συγκεντρωμένη μάζα χιονιού απελευθερώνεται σε μία πλαγιά. Είναι ένας από τους σημαντικότερους κινδύνους στα βουνά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, καθώς έχουν τη δυνατότητα να συμπαρασύρουν πάγο, βράχους, δεντρα και άλλα υλικά στη πλαγία, και πολλοί άνθρωποι κατά καιρούς πέφτουν θύματα χιονοστοιβάδων που ολισθαίνουν σε πλαγιές, ιδίως σε τουριστικές περιοχές.